Edib Harabi 1853-1917-ci illər arasında yaşayıb. İstanbulda doğulan və eyni şəhərdə vəfat edən Edib Harabi həyatını İstanbul və Rumelidə keçirib. Əsl adı Ahmet Edipdir. Təsəvvüf və təsəvvüf əsərləri ilə yaxından maraqlanırdı.
İlk şeirini “Səadət” qəzetində çap etdirib. Onun çap olunmuş və çap olunmamış bütün şeirləri bektaşilər arasında sürətlə yayılır. Onun bəstələnmiş şeirləri saz və sözlə birlikdə Türkiyənin hər yerində oxunur.
Edib Hərabinin həyatı
Osmanlının iqtisadi sıxıntılarının kifayət qədər gərgin olduğu bir dövrdə 1-ci Dünya Müharibəsi. O, bütün çətinliklərdən keçib, ömrünün son illərini xəstəliklə keçirib. 1917-ci ildə İstanbulun Fateh səmtindəki evində vəfat etmişdir. Səmimi şəxsiyyəti sayəsində mövzuya dair şeiri elə bil əvvəlcədən hazırlanmış kimi söylədi. O, ətrafı tərəfindən sevilən və qiymətləndirilən bir şəxsiyyətdir. Ömrü boyu çox əziyyət çəkdi. Ən çox əziyyətini o zaman İstanbulun dərviş atalarından çəkib, ona paxıllıq edib dərviş locasına qəbul olunmasına mane olub. Onun yazdığı əsərlər təkcə Türkiyədə deyil; Ölkə hüdudlarından kənarda da alban və yunan dillərində oxunub. Xüsusilə Bolqarıstandakı monastırlarda onu tərifləyirlər.
Edib Hərabinin Ədəbi Şəxsiyyəti
Edib Harabi donanma məmuru idi. Bəzən Naciye Bacı təxəllüsü ilə şeirlər yazır. Bu səbəbdən o, başqa bir şair olduğu illüziyasına səbəb olub. Təsəvvüf, məhəbbət kimi mövzularda heca və əruz ölçüləri ilə şeirlər yazmışdır. Bunlarla yanaşı satira sahəsində də çox uğurlu əsərlər yaradıb.
İlk şeirini “Səadət” qəzetində dərc etdirib. Təsəvvüf yönümündə; Yunusun sevgi və birlik duyğusu, Nəsiminin sərtliyi, Kayqusuz Abdalın satirası, Pir Sultanın igidliyi təsirli olmuşdur.
Öz dəsti ilə 570 səhifəlik divan yaratmışdır. O, şeirlərini əruz və heca vəzni ilə bəstələmişdir. Onun bu 2 danışana öyrəşdiyi və çox gözəl yazması başa düşülür. Onun işlətdiyi qafiyələr gah göz, gah da qulaq üçün olur. O, rediflərlə maraqlanır. Məqsədlərinə uyğun olaraq şeir formalarını seçməkdə ustalıq göstərmişdir.
Ədib Hərabinin əsərləri:
Ey Zahid Saraba
Vəhdətnamə
Qızılbaş
Mecma-ül Bahreyn< br /> Divançe-i Edip Harabi
Ey Zahid
Şəkkül Kamerin Ənbiyada
Zahid Məzhəbi Haqqında Sualın Varsa
Ey Hace, Sizcə Biz Cahilik?
Ey Dərviş Acından Ölməməkdən Şikayət Edirik
Biz
Zühd-ü Riya
Vardır
Müəllif:Ensar Türkoğlu
p>oxumaq: 150
